- 453 -
CONFER DE BOUNTY
Wat dacht je hiermee te bereiken?
Ik wilde een onweerlegbaar bewijsstuk in handen hebben. Iedereen kon dan weten dat ik Waalmans op het onwettig karakter van zijn opdracht had gewezen en dat er misbruiken zouden ontstaan als we zijn opdracht uitvoerden. Daarom ook stuurde ik mijn nota ter informatie aan de andere officieren. Groot was mijn verbazing toen Waalmans in zijn nota van 3 juni 1987 met een gebrekkige zin meedeelde dat 'het probleem' in de vergadering werd bediscussieerd, wat niet waar was, en dat alle officieren - en ik dus ook - mijn nota van 1 juni moesten vernietigen. Daardoor zou mijn bewijsstuk verdwijnen! Zulke duistere praktijken hield men er in de oorlog ook op na om elke bewijslast teniet te doen.
Hierdoor stond je machteloos.
Als landmachter zou dat wel het geval zijn geweest, maar niet als zeemachter. Want ken je nog het waargebeurd verhaal van de muiterij op de Bounty? Ja? Awel, de Stafchef van de Belgische Zeemacht had een lumineuze maatregel op 27 oktober 1986 uitgewerkt om zo'n opstand bij ons te voorkomen. En daarvoor had hij zelfs een totaal nieuwe functie gecreëerd, namelijk ZSX. Tot deze ZSX mocht elk personeelslid van de Zeemacht zich rechtstreeks - ik herhaal: rechtstreeks! - wenden als zijn moreel te erg ondermijnd geraakte door 'personeelsgebonden materies', waarvoor hij langs de normale hiërarchische weg geen gunstig gevolg kreeg. Door deze maatregel van de Zeemacht stond ik nu niet machteloos.
Dat is nu eens echt een goede maatregel. Dus, om erger te voorkomen, mocht elke matroos, elke onderofficier of elke officier en zelfs elke burger die bij de Zeemacht werkte, zich zonder omwegen rechtstreeks tot ZSX wenden als hij kampte met een zeer groot moreel probleem op het werk, dat langs de normale hiërarchische weg niet ging opgelost worden. Jij was wel degelijk in dat geval. Wie was nu die ZSX?
Admiraal De Wilde. Hij had deze functie in cumul op zich genomen. Maar stel je nu enigszins mijn situatie voor: toevallig was De Wilde ook de baas van mijn baas Waalmans! Ik vond dat dit echter geen reden mocht zijn om aan mij een onderzoek door ZSX te ontnemen. " 'n Goeiedag, Freddy, alles oké? Ik zou graag het rapport van de admiraal aanvragen in zijn functie van ZSX", zei ik per telefoon aan mijn collega-officier van de luchtmacht Freddy Dumont, die naast het bureau van de admiraal zat. Deze verwittigde meteen De Wilde. Ik wist dat de admiraal veel werk had en vermoedde dat het enkele dagen ging duren vooraleer de admiraal mij kon ontvangen. Daarom was ik eerlijk gezegd verrast, toen vijf minuten later mijn telefoon al rinkelde en ik van Freddy vernam, dat de admiraal me al verwachtte.
Hoe heeft de admiraal je ontvangen? En, à propos, was hij een Vlaming?
Zeer vriendelijk. Ja, hij was een Vlaming. Hij vroeg me wat er scheelde. Ik vertelde hem dat ik een onwettig bevel van mijn kolonel moest uitvoeren en dat hij alle bewijsstukken van mijn verzet wilde vernietigen. Terwijl ik dit zei, stond ik te trillen op mijn benen en mijn ogen schoten vuur. De jarenlange strijd tegen de Fransdolle Waalmans had me uitgeput, maar ik wilde het niet opgeven. Zo heftig had de admiraal mij nog nooit gezien. Al van toen hij nog kapitein was en ik nog een jonge luitenant, had hij me gekend als een joviale, lachende marineofficier.
